90-lecie Szkoły pod Dębami

    To nie był dzień jak co dzień – taki zdarza się tylko raz na dziewięćdziesiąt lat.

23 października 2015 roku w Zespole Szkół w Pamiątce obchodzono wielkie święto. Kolejna rocznica powstania szkoły, a historia zobowiązuje! Dziesiątego października 1925 roku założyciel i fundator szkoły w Pamiątce, zasłużony syn Ziemi Grójeckiej, pedagog i filantrop spełnił – jak to określał – marzenie swego serca – otrzymał pozwolenie od władz oświatowych powiatu grójeckiego na prowadzenie prywatnej, bezpłatnej dla młodzieży szkoły powszechnej.

   Marzenie to warszawskiemu nauczycielowi i właścicielowi renomowanej szkoły prywatnej w Warszawie towarzyszyło właściwie od momentu, gdy nabył, po wielu latach wyrzeczeń, upragnione miejsce na rodzinny majątek ziemski pod Tarczynem w końcu XIX wieku. Zakup Księżowoli i Kopanej, osiedlenie się w tym wiejskim zaciszu dały wiele do myślenia Wojciechowi Górskiemu i jego żonie Anieli.

     Krzewienie polskich tradycji

Jakże inne warunki życia i możliwości nabywania wiedzy miały tu dzieci w porównaniu z warszawskimi. Brak w pobliżu placówek oświatowych, trudność w dotarciu do szkoły, ale też elementarna bieda i choroby wśród ludu skłaniały do głębokich refleksji. Państwo Górscy od początku angażowali się w życie okolicy, ale dopiero w wolnej Polsce udało się zrealizować ich plany dotyczące szkoły wiejskiej na wysokim poziomie, nauczającej w polskim języku i krzewiącej polskie tradycje. Wojciech Górski tak pisał w 1927 roku: Szkołę w Pamiątce uważam za młodszą siostrę gimnazjum pod wezwaniem świętego Wojciecha w Warszawie. Chcę z niej zrobić typ szkoły powszechnej godny naśladowania (…) szkołę ( … ) dla dzieci rodzin uczciwych, miłujących Boga, nie krzywdzących innych.

     Wiara, uczciwość, miłość do Ojczyzny

Ludzie, którzy od 90 lat wstępują w progi tej szkoły oprócz standardowego pakietu wiedzy dostają coś więcej – coś niezwykle cennego. Szereg rad na przyszłość, które kierował i kieruje za naszym pośrednictwem do wychowanków jej Patron. I nie są to zwykłe słowa, ale maksymy głęboko przemyślane przez tego pedagoga, widzącego polską szkołę jako najważniejszy element życia społecznego, od którego zależy los narodu. Ta prosta konstatacja kazała mu szkołę osadzić na trzech filarach: wierze, uczciwości i miłości Ojczyzny.

    Wizjoner oświaty

Rozpoczęliśmy zatem obchody rocznicowe od uroczystej Mszy Świętej w intencji całej Społeczności Pamiątkowskiej w Rembertowskiej świątyni. Chcieliśmy z okazji tego święta przypomnieć nie tylko historię powstania szkoły, ale przede wszystkim przybliżyć wszystkim oryginalne i ponadczasowe przemyślenia Wojciecha Górskiego – bo śmiało można nazwać go wizjonerem oświaty. Celne sformułowania z jego publikacji i wspomnień przypominały uczestnikom uroczystości wykonane banery, które ozdobiły szkołę i jej otoczenie, jak na przykład znane: W pracy wiedzy i miłości bratniej przyszłość nasza czy: Zasadnicze zadanie szkoły: nauczyć pracować i myśleć samodzielnie. W terenie wokół szkoły też pojawił się nowy element: tabliczki znamionowe przy każdym z historycznych dębów sadzonych dla upamiętnienia fundatora a potem każdego kolejnego dyrektora szkoły. Stąd określenie Szkoła pod Dębami, które stało się również tytułem folderu okolicznościowego wydanego jako publikacja o latach 2005 – 2015 w Pamiątce.

     Ponad 2500 absolwentów, 8 dyrektorów

Hasłem przewodnim historii opowiedzianej w programie artystycznym były słowa: Historia Pamiątki dębami się mierzy. Osiem dębów i ośmioro wspaniałych ludzi, którzy tworzyli przez 90 lat historię naszej placówki, przez którą przewinęło się ponad 2500 absolwentów. Dęby: Wojciech, Ryszard, Aleksandra, Józef, Feliksa, Stanisław, Barbara i Iwona upamiętniają Wojciecha Górskiego, Ryszarda i Aleksandrę Zrobków, Józefa i Feliksę Chodeckich, Stanisława Fijałkowskiego, Barbarę Galicz i obecnie sprawującą funkcję dyrektora Iwonę Niegowską. Wyemitowano również krótki film składający się z migawkowych wywiadów, w którym absolwenci Górskiego wspominają swoje szkoły – Warszawską i Pamiątkowską , a dwie ostatnie dyrektorki Barbara Galicz i Iwona Niegowska mówią, czym dla nich była i jest Pamiątka, jej historia i tradycje.

     Potrójne święto, liczni goście

W tym uroczystym dniu obchodziliśmy potrójne święto – rocznicę powołania szkoły, Dzień Edukacji Narodowej i ślubowanie kolejnego rocznika gimnazjalistów wstępującego w progi naszej placówki. 39 uczniów- młodzież z rocznika 2002 – stanowi kolejne pokolenie „górali”- uczniów szkół Górskiego, przywdziewających w tym dniu tradycyjne czapki kepi i składających uroczystą rotę przyrzeczenia na sztandar szkoły. Wspólnie z nami świętowali liczni goście. Po raz pierwszy odwiedziła szkołę pani Dorota Sokołowska Mazowiecki Kurator Oświaty. Wśród nas byli również przedstawiciele władz gminnych z panią Burmistrz Barbarą Galicz i panem Andrzejem Pszczółką Przewodniczącym Rady Miejskiej, radni i pracownicy Urzędu Miejskiego w Tarczynie. Licznie – za co dziękujemy – reprezentowane było Towarzystwo Wychowańców Szkół Górskiego z Prezesem Wojciechem Brańskim. Warszawską szkołę reprezentował poczet sztandarowy Gimnazjum nr 74 im. W. Górskiego, a szkoły gminne ich dyrektorzy. Cieszyliśmy się również obecnością rodzin byłych dyrektorów szkoły, obecnych i byłych jej nauczycieli i absolwentów, przyjaciół szkoły, przedstawicieli różnych instytucji. Najszersze grono stanowili uczniowie Zespołu Szkół wraz z rodzicami reprezentowanymi przez Radę Zespołu Szkół i Radę Rodziców pod przewodnictwem pań Małgorzaty Brzezińskiej i Małgorzaty Firlik. Dodajmy, iż tydzień wcześniej Rada Rodziców zorganizowała w ramach obchodów wspaniały środowiskowy festyn rodzinny.

    Wielka rodzina „górali”

To wielki dar – jak mówiła dyrektor szkoły w swoim przemówieniu – że jesteśmy szkołą silnie zakorzenioną w środowisku i tworzymy wielką rodzinę „górali”. W większości nasi uczniowie, ich rodzice, dziadkowie, a nawet pradziadkowie są wychowańcami Wojciecha Górskiego. A ci, którzy przychodzą tu z zewnątrz – prędzej , czy później, zetknąwszy się z ideałami szkół Górskiego, ulegają czarowi i mądrości jego słów.

Jak wielkie znaczenie miały dla Wojciecha Górskiego obie jego szkoły i ich uczniowie, niech świadczą jego słowa: Dzieckiem mojego ducha, moich myśli, owocem moich trudów była i jest moja szkoła, której jesteście wychowańcami (…) nic dla siebie nie pragnę, jak tylko, byście Wy, wychowańcy moi, pielęgnowali i wcielali w swe życie to, com ukochał, czemu służyłem (Wojciech Górski, Statut Fundacji, Warszawa 1927).

    Hymn na płótnie

Zespół Szkół w Pamiątce serdecznie dziękuje wszystkim, którzy swoją obecnością, życzliwym słowem i pomocą oraz przekazanymi darami uświetnili tę uroczystość. Szczególne podziękowania składamy na ręce Pani Burmistrz, Przewodniczącego Rady Miejskiej za ciekawe pamiątkowe repliki drukowane na płótnie przedstawiające budynek oraz słowa i nuty hymnu szkoły „ Przykazanie”.